Wat is Internet Protocol Version 6 (IPv6)

Al tijdens de discussies over het millenniumprobleem werd door sommige experts gewezen op het volgende, wereldwijde ICT-probleem: er zal binnen enkele jaren een tekort ontstaan aan IP-nummers. Met de huidige systematiek (IPv4) is het mogelijk om 4 miljard IP-nummers te maken. Door de explosieve toename van het aantal toepassingen op het internet zal dit al snel niet meer voldoende zijn. De oplossing is er al: Internet Protocol versie 6, ofwel IPv6.

IPv6 is ontwikkeld door het Internet Engineering Task Force (IETF) een open samenwerkingsverband van bedrijven en organisaties die met het internet te maken hebben. In juli 2000 is in het Japanse Yokohama de internationale Internet-topconferentie gehouden. Daar is toen ook IPv6 besproken. Microsoft, Apple, Sun, Cisco, MCI Worldcom en IBM hebben toegezegd aan de nieuwe standaard mee te willen werken.

Hoe werkt Internet Protocol Version 6 (IPv6)

Het IP-protocol dat nu gebruikt wordt (IPv4) maakt gebruik van een IP-nummer dat bestaat uit 4 getallen tussen 0 en 255. In theorie zijn alle combinaties van 0.0.0.0 tot en met 255.255.255.255 mogelijk. Als je uitrekent hoeveel combinaties dat zijn, dan kom je op 256 * 256 * 256 * 256 = totaal 4.294.967.296 (ruim 4 miljard) verschillende IP-nummers.

Hoe worden de IP-nummers gebruikt?

Op het moment dat een computer wordt aangesloten op het internet, moet die computer ook een IP-nummer hebben. Maar bij een computer moet je niet alleen denken aan de PC die op je bureau staat. In veel meer apparatuur zit tegenwoordig een computer. En het aansluiten van die apparaten aan het internet kan heel handig zijn, of in ieder geval gewoon leuk. En dan moet je niet alleen denken aan toepassingen voor mensen, ook de communicatie tussen computers onderling zal steeds meer toenemen.

Een paar voorbeelden

In elke moderne auto zitten tegenwoordig een of meerdere computers. Deze computers bewaken de werking van de moter, meten het brandstofverbruik en regelen de temperatuur van de airconditioning. Bij veel merken auto’s kan een monteur tegenwoordig tijdens een onderhoudsbeurt de computer in de werkplaats aansluiten op de auto, en zo informatie krijgen over de afstelling van de moter en het brandstofverbruik. Dat maakt het veel eenvoudiger om te bepalen of het nodig is om bijvoorbeeld de bougies te vervangen. Maar de technieken zijn al voorhanden om daar nog een stap verder in te gaan. Stel dat je een mobiele telefoon in de auto inbouwt, waardoor de computer in de auto zelfstandig via het internet contact kan zoeken met de server van de werkplaats. De computer in de auto kan dan in overleg met de server van de werkplaats bepalen of het nodig is om de bestuurder te vragen een afspraak bij de garage te maken, omdat de bougies vervangen moeten worden. Je hoeft dan niet elke 15.000 km of elke 6 maanden naar de garage te gaan met de auto, maar alleen als dat echt nodig is. Als zo’n nieuwe toepassing op grote schaal ingevoerd zou gaan worden, dan heeft elke auto ter wereld eigenlijk een eigen IP-nummer nodig. Want zodra je eenmaal één reden hebt om de auto aan het internet aan te sluiten, kun je direct ook de online verkeersinformatie, online routeplanner, waarschuwing voor spookrijders, etc, gaan invoeren. Of wat dacht je van het idee dat auto’s zelf aan een centraal punt gaan doorgeven dat het ergens heel druk (file), glad of mistig is?

Allerlei automaten zoals frisdrankautomaten, geldautomaten en parkeermeters moeten nu nog regelmatig gecontroleerd, bijgevuld of leeggemaakt worden. Om te voorkomen dat klanten een lege snoepautomaat aantreffen, wordt er regelmatig ter plaatse gekeken of er nog genoeg producten in zitten. Dat betekent dat er telkens iemand naar die automaat toe moet gaan, en vaak zal blijken dat de automaat nog lang niet leeg is. Het is een fluitje van een cent om zo’n automaat met een verbinding met het internet uit te rusten, zodat de automaat zelf kan doorgeven dat de voorraad bijna op is. Dan hoeft er alleen iemand naar toe te gaan om bij te vullen als dat echt nodig is. Maar je kunt, als je eenmaal zo’n verbinding hebt opgezet, ook andere toepassingen gaan verzinnen. Als de snoepautomaat elke transactie bij houdt en doorgeeft, dan wordt het zelfs mogelijk om de effecten van een advertentiecampagne op de snoepverkoop in real time te meten. Of, wat dacht je van het idee om een radiocommercial uit te zenden, met de boodschap dat het eerstvolgende uur alle rolletjes drop van een bepaald merk voor de helft van de prijs verkocht worden? Dan moet je natuurlijk van afstand (via het internet) de prijzen kunnen aanpassen.

Andere ontwikkelingen

Maar er zijn ook andere redenen waarom het gebruik van IP-nummers snel zal toenemen. In een aantal werelddelen is het gebruik van internet op dit moment nog minimaal. In Africa en Azië bijvoorbeeld is nog maar een paar procent van de bevolking aangesloten op internet. In China wonen ruim 1,25 miljard mensen. Als in dat land het gebruik van internet uiteindelijk zou groeien naar de 60% die in Noord-Amerika gebruikelijk is, dan zijn alleen al voor China wel 500.000.000 IP-nummers nodig, en dan heb ik het alleen over de internetaansluitingen voor huishoudens. Dat is 1/8 van alle nu beschikbare IP-nummers!

De oplossing: IPv6

Om deze reden wordt op dit moment gewerkt aan een nieuwe versie van het IP-protocol, versie 6. Daarbij wordt niet gewerkt met een IP-nummer van 4 getallen maar van 16 getallen. Hierdoor stijgt het aantal mogelijk combinaties en dus aan te sluiten apparaten tot vrijwel onbeperkt (om precies te zijn een getal van ongeveer 40 cijfers).

Hoe groot is IPv6?

Om het verschil duidelijk aan te geven worden de cijfers voluit weergegeven:

IPv4 kent maximaal 4.294.967.296 IP-nummers (4,2 miljard)
IPv6 kent rond de 3.400.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000 IP-nummers (grofweg een 3 met 38 nullen)
De invoering van IPv6
De Europese Commissie heeft de IPv6 Task Force opgericht, die is samengesteld uit vertegenwoordigers van de telecomsector, internet service providers en netwerkbedrijven. De taskforce moet zorgen voor een rimpelloze invoering van een het nieuwe Internet Protocol versie 6 (IPv6), en dat alle aanbieders van internetdiensten uiterlijk aan het einde van 2003 klaar zijn met de omschakeling naar IPv6.

De nadelen van IPv6

Het bedrijfsleven maakte al in een vroeg stadium bezwaar tegen IPv6 vanwege de kosten die het overstappen op andere nummers met zich mee zou brengen. De consequentie van het nieuwe protocol is dat alle huidige IP-nummers op termijn vervangen moeten worden. Dat brengt ook grote investeringen in hardware en software met zich mee.

Bovendien zijn er privacy-factoren in het spel. IPv6 maakt het mogelijk om niet meer voor elke gebruikerssessie een nieuw nummer toe te kennen, maar te werken met een nummer dat een jaar of langer hetzelfde blijft. Op die manier is het heel eenvoudig om het internetgebruik van 1 persoon gedurende langere tijd te volgen.