Wat is Beleggen in opties

Beleggen in opties betekent dat u het recht koopt of verkoopt om in de toekomst aandelen te kopen of te verkopen. Een optie is dus niets anders dan het recht om aandelen in de toekomst de (ver)kopen.

Hoe werkt Beleggen in opties

Het recht om aandelen te kopen noemt men call-opties, het recht om aandelen te verkopen put-opties. Bij de aanschaf van opties wordt van te voren een prijs afgesproken waartegen u de onderliggende aandelen mag (ver)kopen, de uitoefenprijs, en tot welk tijdstip uw recht geldig is, de vervaldatum. Voor dit recht betaalt u een premie. Deze premie zal afhankelijk zijn van de uitoefenprijs en de looptijd, maar ook van de rente en de volatiliteit van het onderliggende aandeel. De handel in opties verloopt via de effectenbeurs. De voorwaarden voor de handel in opties zijn gestandaardiseerd. Zo heeft één optie altijd betrekking op 100 aandelen en loopt de optie altijd af op de derde vrijdag van de maand.

Basis

Op internet en in de krant stuit u in verband met opties onvermijdelijk op bepaalde ‘codes’, de serie van een optie. Een voorbeeld van een serie is: ‘ING C Dec 07 36.00’. Deze ‘code’ betekent: de (call) optie die u tot de derde vrijdag van december 2007 het recht geeft om 100 aandelen ING te kopen tegen € 36,00. De prijs die achter de serie staat, is bijvoorbeeld € 1,50. Aangezien deze prijs betrekking heeft op 100 aandelen betaalt u € 150 voor deze transactie. Samenvattend: de uitoefenprijs van de call optie is € 36,00, de vervaldatum is de derde vrijdag van december 2007 en de premie bedraagt € 1,50. Stel nu dat de onderliggende waarde – oftewel de koers van het aandeel ING – op het moment € 34,00 bedraagt. Dit betekent dat de koers tot eind december 2007 minimaal € 2,00 moet stijgen, wilt u de optie kunnen uitoefenen. Immers, als de koers op dat moment lager is dan € 36,00 heeft u niets aan het recht om tegen € 36,00 aandelen ING in te kopen. Uw uitoefenrecht vervalt dan automatisch. Maar een koers van hoger dan € 36,00 op de vervaldatum betekent niet automatisch dat u winst maakt. U heeft immers een premie betaalt voor de optie van € 1,50. U zult dan dus vanaf een koers van € 37,50 winst gaan maken.

Intrinsieke waarde

Een optie kan een intrinsieke waarde hebben. Voor call opties is er sprake van een intrinsieke waarde als de koers van het aandeel hoger is dan de uitoefenprijs, dus op het moment dat u uw recht op de optie op de vervaldatum kunt uitoefenen. Voor put opties is sprake van een intrinsieke waarde als de koers van het aandeel onder de uitoefenprijs ligt. In het bovenstaande voorbeeld is dus vanaf € 36,00 sprake van een intrinsieke waarde. Om de verhouding tussen de intrinsieke waarde en de koers van de onderliggende waarde weer te geven worden drie termen gebruikt:

In-the-money. De optie heeft intrinsieke waarde. Bij een call optie ligt de koers van het aandeel dus boven de uitoefenprijs.
At-the-money. De beurskoers is gelijk aan de uitoefenprijs.
Out-of-the-money. De optie heeft geen intrinsieke waarde. Bij een call optie ligt de koers van het aandeel onder de uitoefenprijs.

Risico en premie

Stel in het eerder genoemde voorbeeld dat de koers van ING stijgt van € 34,00 naar € 40,00 medio december. Aandelenbezitters hebben dan een op zich prima rendement behaald van 18%, maar als optiebezitter bent u veel meer in uw nopjes. Uw optiepremie zal gestegen zijn van € 1,50 tot € 4,00 (€ 40,00 min de uitoefenprijs van € 36,00 en gezien de bijna verlopen looptijd zal men niet bereid zijn een premie bovenop dit verschil te betalen), oftewel een rendement van 167%! Is de koers gestegen naar € 42,00 in plaats van € 40,00, dan is het rendementsverschil nog veel indrukwekkender: namelijk 300% voor de optiebezitter tegenover 24% voor de aandelenbezitter! Dit effect van snel oplopende rendementen bij opties heet het hefboomeffect: met een kleine investering kunnen hoge rendementen worden gehaald. Maar tegenover deze kans op hele hoge rendementen staat een risico. Namelijk dat u uw aanschaf geheel in rook ziet opgaan. Dit is het geval als de koers van ING medio december niet boven de € 36,00 noteert. En pas boven de € 37,50 gaat u pas winst maken. Dus stel dat medio december de koers van ING € 36,00 bedraagt dan heeft u als aandelenbezitter een rendement gehaald van 6%, terwijl u als optiebezitter met een rendement van -100% een slechte tijd heeft. Bedenk dus goed waar u aan begint als u overweegt in opties te gaan handelen. In het voorbeeld wordt duidelijk dat het rendement grotendeels afhangt van de koersbeweging van het onderliggende aandeel. Deze zal voor een groot deel bepalend zijn voor de prijs van de optie, oftewel de premie. Maar er zijn ook andere factoren die deze prijs beïnvloeden. Hieronder volgt een overzicht:

Looptijd. Hoe langer de looptijd, hoe groter de kans is dat de koers van het onderliggende aandeel door het break-evenpoint heen komt en hoe hoger dus de premie.
Uitoefenprijs. Hoe positiever het verschil tussen uitoefenprijs en de koers van het onderliggende aandeel (dus hoe groter het verschil in geval van een out-of-the-money call optie), hoe lager het risico is dat de schrijver (verkoper) van de optie loopt en dus hoe hoe lager de premie.
Koers van de onderliggende waarde. Een hoge koers van het aandeel levert een relatief hogere optiepremie. Dit natuurlijk in relatie tot de uitoefenprijs. Een visie op het koersverloop van het aandeel levert u dus ook bij de handel in optie voordeel op.
Rentestand. De rente is van invloed, omdat voor het schrijven (verkopen) van de optie een bepaalde zekerheid aangehouden wordt. Hiervoor is geld nodig, dat geleend wordt tegen een rente of niet uitgeleend kan worden tegen die rente. Een hoge rente leidt dus tot een hogere optiepremie.
Volatiliteit. De volatiliteit is de beweeglijkheid van de koers van het aandeel. Hoe volatieler het aandeel, hoe groter de kans is dat de optie gedurende de looptijd een keer door de uitoefenprijs heen gaat en dus hoe hoger de premie.
Uit bovenstaande beschrijvingen zult u ongetwijfeld hebben opgemerkt dat u niet gebonden bent aan het aflopen van een optieserie, maar dat u een aangekochte serie ook weer kunt verkopen tegen een – hopelijk gestegen – premie. Tevens is het niet alleen mogelijk opties aan te kopen, maar ook om series te schrijven. Immers, als u een optieserie koopt, koopt u die van iemand (de schrijver). Houdt er rekening mee dat het schrijven van opties nog risicovoller is dan het kopen van opties.

Optiestrategieën

Met opties kunt u ook het risico op verlies beperken. Een simpele strategie is bijvoorbeeld het bezit in bepaalde aandelen af te dekken met putopties, zodat uw schade bij een dalende koers beperkt blijft. Immers, het koersverlies wat u leidt, wordt gedeeltelijk gecompenseerd door de stijging van de premie van de putoptie. Bij verder stijgende koersen werkt een dergelijke ‘verzekering’ juist remmend op het rendement.

Stel u bezit 100 aandelen ING met een waarde van € 34,00 per aandeel. U gaat op basis van de fundamentele analyse uit van een koersstijging op middellange en lange termijn. Toch vreest u voor de ontwikkelingen van de komende maanden. U besluit een putoptie te kopen om uw aandelen te beschermen tegen een mogelijke koersdaling. Met een putoptie koopt u het recht om aandelen te verkopen tegen een vooraf afgesproken prijs. U koopt de volgende serie ‘ING P Jun 07 34.00. Voor deze serie betaalt u een premie van € 1,50, oftewel € 150 voor het pakket van 100 aandelen. U dekt zich hiermee voor € 150,- in tegen een koersdaling, want u heeft in juni het recht om 100 aandelen ING in te kopen voor € 34,00.

Mocht Unilever fors dalen, dan geeft dat niets. U heeft met uw optie de garantie dat u de aandelen kunt verkopen tegen EUR 70 per stuk. Putopties voorkomen op deze manier slapeloze nachten, terwijl u wél blijft meeprofiteren van een eventuele koersstijging. Is het nu verstandig om deze strategie toe te passen? Mijn mening is van niet, aangezien u op deze manier hinkt op twee gedachten en de risico’s afwentelt. Als u van mening bent dat het fonds er fundamenteel goed bij ligt, leg daar dan de focus op. Dek vervolgens het risico af door spreiding in de portefeuille aan te brengen. Opties als ‘verzekering’ worden vrijwel altijd te duur betaald.

Goed om te weten

Het beleggen in opties kan bij onkundig gebruik grote risico’s met zich mee brengen. Maar opties bieden veel mogelijkheden: met opties kan het rendement bij een koerstijging vele malen groter zijn dan het geval zou zijn als u zou beleggen in gewone aandelen. Ook kan met optieconstructies risico’s worden geminimaliseerd. Tenslotte kunt u met opties inspelen op koersdalingen.