Wat is een burgerservicenummer
Het Burgerservicenummer (BSN) is op 26 november 2007 ingevoerd in Nederland. Het BSN is een uniek persoonsnummer dat als nummer gelijk is aan het sofinummer. Het heeft echter een ander wettelijk kader waardoor een breder gebruik mogelijk is.
Hoe werkt een burgerservicenummer
Het burgerservicenummer is een persoonsnummer voor elke burger van Nederland. Het is een uniek nummer, dat wil zeggen dat elk nummer maar een maal wordt uitgegeven en altijd precies een burger vertegenwoordigt.
Het burgerservicenummer is ingesteld op basis van een wet (de Wet Algemene bepalingen Burgerservicenummer), die op 26 november 2007 in werking is getreden.
De invoering van deze wet regelt dat het burgerservicenummer in de plaats is gekomen van het sofinummer. Het sofinummer is ook een persoonsnummer, maar dat mocht alleen gebruikt worden voor overheidstransacties die te maken hebben met belastingen en sociale voorzieningen zoals uitkeringen.
Met het burgerservicenummer kan elke burger terecht bij elk loket van de overheid, inclusief dienstverlening via het internet.
Waar wordt het burgerservicenummer voor gebruikt
Elke burger die een burgerservicenummer heeft, kan daarmee terecht bij elke overheidsorganisatie. Sterker nog, als die overheidsorganisatie een persoonsgebonden nummer wil hanteren, dan mag dat alleen maar het burgerservicenummer zijn. Andere klantnummers en dergelijke mogen dus niet meer worden uitgegeven of gebruikt.
Het burgerservicenummer wordt ook gebruikt voor gegevensuitwisseling tussen overheidsorganisaties onderling. Bijvoorbeeld: als een burger verhuist moet de adreswijziging worden doorgegeven aan de gemeente. De gemeente kan vervolgens het nieuwe adres aan andere instanties zoals de belastingdienst doorgeven, waarbij het burgerservicenummer wordt gebruikt om precies aan te geven om welke burger het gaat.
Ook op andere gebieden mag het burgerservicenummer gebruikt worden, bijvoorbeeld voor informatieuitwisseling voor medische zorg en ziektekostenverzekeringen, en voor het vaststellen van de identiteit van klanten van financiële instellingen. Maar dit mag alleen als daarvoor een specifieke wet of regeling bestaat. Een commercieel bedrijf of een sportclub mag dus niet zomaar een burger vragen om het burgerservicenummer.
Hoe wordt het burgerservicenummer gemaakt
Burgerservicenummers worden toegekend door de gemeente. Elke gemeente heeft daarvoor een ‘voorraad’ nieuwe, unieke nummers, die worden op een centraal punt in Nederland aangemaakt en verstrekt. Op die manier wordt er voor gezorgd dat elke nummer maar een keer gebruikt wordt en dus uniek blijft.
Het burgerservicenummer bestaat altijd uit 9 cijfers, en is min of meer willekeurig samengesteld. Het nummer betekent zelf dus niets, er is op geen enkele manier aan het nummer te zien wie de persoon is die bij het nummer hoort. De nummers worden ook niet op volgorde toegekend, dus ook de leeftijd van de burger is niet af te leiden uit het nummer.
Er zit wel een controlemechanisme in het nummer, waardoor kan worden gecontroleerd of het een geldig nummer is, dat wil zeggen een nummer dan kan bestaan. Dat is gedaan door middel van de zogenaamde elfproef.
De elfproef in het burgerservicenummer
De elfproef dient ervoor om te controleren of er niet twee cijfers zijn verwisseld bij het opschrijven van het burgerservicenummer.
De elfproef werkt als volgt:
het burgerservicenummer bestaat uit 9 cijfers, en kan worden voorgesteld door abcdefghi.
Bereken nu: 9*a + 8*b + 7*c + 6*d + 5*e + 4*f + 3*g + 2*h – i.
De uitkomst van deze berekening moet een veelvoud van 11 zijn. Dat wil zeggen, als de uitkomst door 11 gedeeld wordt blijft er geen rest over.
Een voorbeeld: stel dat we willen controleren of 123456789 een burgerservicenummer zou kunnen zijn. De berekening van de elfproef is dan: 9*1 + 8*2 + 7*3 + 6*4 + 5*5 + 4*6 + 3*7 + 2*8 – 9 = 147. De uitkomst 147 gedeeld door 11 is 13 rest 4. Het nummer 123456789 voldoet niet aan de elfproef en kan dus geen burgerservicenummer zijn.
De voordelen van het burgerservicenummer
Door gebruik te maken van het burgerservicenummer is het heel eenvoudig om gegevens uit te wisselen tussen een burger en de overheid en tussen overheidsorganisaties onderling, zonder dat er verwarring kan ontstaan welke burger het betreft. Elk burgerservicenummer is immers van precies èèn burger.